23 listopada 2017r. przeprowadzono ćwiczenia w ramach sprawdzenia Zewnętrznego Planu Operacyjno – Ratowniczego, opracowanego dla zakładu dużego ryzyka powstania poważnej awarii przemysłowej Orlen Paliwa Sp. z o.o. Terminal Gazu Płynnego w Krośnie Odrzańskim. Ćwiczenia przeprowadzono jako doskonalenie współdziałania Państwowej Straży Pożarnej z innymi służbami, organizacjami i instytucjami w sytuacjach powstania  zdarzenia o charakterze poważnej awarii przemysłowej. Ćwiczenia składały się z dwóch części tj. teoretycznej dla służb i instytucji oraz praktycznego wykonania zadania określonego scenariuszem. W ćwiczeniach udział wzięły wyznaczone siły i środki Państwowej Straży Pożarnej oraz jednostki OSP w KSRG z terenu województwa lubuskiego. Nadzór nad realizacją ćwiczeń sprawował st. bryg. Przemysław Gliński – Zastępca Lubuskiego Komendanta Wojewódzkiego PSP. Odpowiedzialnym za przeprowadzenie ćwiczeń był bryg. Rafał Urbański – Naczelnik Wydziału Operacyjnego KW PSP w Gorzowie Wlkp. Gospodarzem ćwiczeń był Komendant Powiatowy PSP w Krośnie Odrzańskim.

 Cele ćwiczenia:

• doskonalenie współdziałania podczas zdarzeń niosących znamiona poważnej awarii przemysłowej;
• doskonalenie umiejętności prowadzenia działań ratowniczo – gaśniczych na terenie ZDR – TGP Orlen Paliwa Sp. z o.o.;
• doskonalenie umiejętności prowadzenia działań ratowniczo – gaśniczych podczas pożaru cysterny z gazem;
• sprawdzenie stanu gotowości do działań sił i środków wchodzących w skład WBO;
• sprawdzenie możliwości taktyczno – bojowych nowo pozyskanych przez ZW ZOSP RP WL w Zielonej Górze pojazdów ratowniczo – gaśniczych;
• organizacja zaopatrzenia wodnego na potrzeby długotrwałych działań gaśniczych;
• doskonalenie budowy układów pompowo – wężowych przez zastępy OSP;
• organizacja zaopatrzenia wodnego na odcinku około 1500m;
• doskonalenie współdziałania podczas rozbudowanych akcji ratowniczo – gaśniczych podmiotów PSP i OSP;
• sprawdzenie procedur dysponowania i niezbędnego wyposażenia zastępów wytypowanych do WBO;
• doskonalenie umiejętności prowadzenia działań ratowniczo – gaśniczych przy akwenach, w terenach leśnych oraz na drogach publicznych;
• doskonalenie jazdy alarmowej.

Scenariusz ćwiczenia był następujący:

Na terenie Terminala Gazu Płynnego ORLEN GAZ w Krośnie Odrz. w trakcie rozładunku gazu płynnego propan – butan z autocysterny o pojemności 15 m3 do zbiornika magazynowego o pojemności 200 m3 doszło do rozszczelnienia zbiornika cysterny oraz częściowego uszkodzenia i rozszczelnienia instalacji i wycieku gazu. Do zdarzenia doszło w momencie cofania innego pojazdu na sąsiednie stanowisko rozładunkowe i zasłabnięcia kierowcy. Na stojącą cysternę na stanowisku rozładunkowym nr K2 najechała druga cysterna. W wyniku zadziałania siły zewnętrznej na płaszcz cysterny stojącej, nastąpiło jej wgniecenie i wzdłużne pęknięcie w połowie jej wysokości o powierzchni około 18 cm2 ( 3 cm/8 cm). W wyniku rozszczelnienia nastąpił wyciek fazy gazowej z jednoczesnym zapaleniem się wydobywającego się gazu.

W wyniku zderzenia powstał pożar strumieniowy JetFire o długości płomienia około 10 m. Ciśnienie w cysternie wynosiło około 5 bar. W cysternie pozostało około 15 ton ciekłego paliwa LPG. Promieniowanie cieplne od płomienia ogrzewa powierzchnię zbiornika. Dochodzi do wzrostu temperatury zbiornika, w szczególności powyżej poziomu skroplonego gazu. Wraz ze wzrostem temperatury i ciśnienia w zbiorniku rośnie prawdopodobieństwo powstania zjawiska BLEVE. Szacuje się czas do wybuchu par wrzącej cieczy, przy zadziałaniu zaworu bezpieczeństwa przy ciśnieniu 15,6 bar wynosi około 45 minut (czas bez działań obronnych).

W przypadku prowadzenia nieskutecznych działań występuje duże prawdopodobieństwo wybuchu BLEVE i zjawiska FireBall. W wyniku czego w odległości do 50 m wystąpi całkowite zniszczenie konstrukcji budynków rozlewni gazu. W odległości 50 – 100m nastąpi zawalenie się lekkich konstrukcji budowlanych, prawie całkowite zniszczenie budynków.

 W odległości od 100 do 200m wystąpi zawalenie się ścian i dachów, zniszczeniu ulegnie około 50% budynków. W odległości do 500m wystąpiły ograniczone zniszczenia konstrukcji budowlanych. W odległości ponad 600m nie dochodzi do zniszczenia konstrukcji budynków. W odległości do 1,5 km wystąpią nadciśnienia powodujące pękanie szyb. Odgłos wybuchu będzie słyszalny  do 3 km.

Opracowanie i zdjęcia: kpt. Dariusz Szymura, oficer prasowy KW PSP Gorzów Wlkp.